هخامنشیان - تخت جمشید

هخامنشیان

ایران در هزاره اول قبل از میلاد (هخامنشیان)

با طلوع دولت هخامنشی که بوسیله کوروش کبیر بنیان گردید (حدود550ق.م) ، ایران در صحنه تاریخ جهانی، نقش فعال و تعیین کننده ای یافت. همچنین این دولت منشاء و مرکز یک تمدن ممتاز آسیایی و جهانی دنیای باستان شناخته شد. پایه گذار سلسله هخامنشی، شخصی بنام هخامنش بود. کوروش کبیر (سیروس در انگلیسی و کوروس در یونانی)، پادشاه سرزمین انشان (انزان، در حدود شوش و نواحی ایلام جنوبی) و سرکرده سلحشور و محبوب طوایف پارسه که قلمرو او و پدرانش در آن ایام، تابع حکومت پادشاهان خاندان (دیااکو) محسوب میشد، با شورش بر ضد آستیاگ و پیروزی بر او، هگمتانه (اکباتان،همدان) را گرفت. وی خزاین و تختگاه ماد را هم طبق نوشته یک کتیبه بابلی، به انشان برد و سرانجام به قرمانروایی طوایف ماد در ایران خاتمه داد. کوروش از نوادگان پادشاهان گذشته است. او به خودش به چشم یک پادشاه انشان نگاه میکند و خودش را متعلق به فرمانروایان پارسی میداند، اما کوروش از طرف مادری هم به درجه پادشاهان میرسد، چون مادرش دختر (آستیاگ) آخرین پادشاه ماد بود.

غلبه سریع او بر قلمرو ماد که بلافاصله بعد از سقوط همدان تحت تسلط او در آمد، در نزد پادشاهان عصر، موجب نگرانی شد. کوروش برای مقابله با اتحادیه ای که با شرکت لیدی، بابل و مصر بر ضد او در حال شکل گرفتن بود، خود را ناچار به درگیری با آنها یافت. پس از آن، بلافاصله با سرعتی بی نظیر، به جلوگیری از هجوم کرزوس پادشاه لیدی، که با عجله عازم تجاوز به مرزهای ایران بود، پرداخت. در جنگ، کرزوس مغلوب شد و ساردیس (اسپرده،سارد) پایتخت او بدست کوروش افتاد. این پیروزی، آسیای صغیر را هم بر قلمرو وی افزود اما قبل از درگیری با بابل، ظاهرا برای آنکه هنگام لشکرکشی به بین النهرین مانند آنچه برای هووخشتره، پادشاه ماد در هنگام عزیمتش به جنگ با آشور پیش آمد، دچار حمله سکاها نشود، مدتی در نواحی شرقی فلات به آماده سازی قدرت و تامین حدود خود پرداخت. بالاخره با عبور از دجله، حمله به بابل را آغاز کرد و تقریبا بدون جنگ آنرا فتح کرد. با فتح بابل، سرزمینهای آشور و سوریه و فلسطین هم به تصرف کوروش کبیر در آمد. اما درگیریهایی که در نواحی شرق کشور در نواحی گرگان و اراضی بین دریاچه آرال برای او پیش آمد، منجر به مرگ او شد(529ق.م).

جنازه کوروش کبیر را به پاسارگاد آوردند. مقبره او که هنوز هم پابرجاست، از یک اتاقک و شش پله درست شده است. بنابر گفته آریان (180-96بعد از میلاد) جنازه کوروش را در یک تابوت سنگ آهک قرار دادند و بر روی مقبره، این جمله به چشم میخورد: (ای مرد، بدان هر که هستی و از هر کجا آمده ای، من کوروش، کسی هستم که امپراطوری را برای ایرانیان آوردم. پس هیچوقت به این مقبره من و این خاکی که من را در خود جای داده، غبطه نخور)

منبع: ایران در هزاره اول قبل از میلاد

محمد ::: سه شنبه 88/11/20::: ساعت 12:4 صبح

نظرات دیگران: نظر

لیست کل یادداشت های این وبلاگ